Osnove maziva

Maziva se definišu kao gasovite, tekuće i čvrste materije koje smanjuju trenje između površina metala, koji se nalaze u relativnom kretanju, što (istovremeno) omogućuje prenos snage i topline te hlađenje, kako bi se metalni delovi zaštitili od trošenja i korozije.

Maziva se dele u dve osnovne grupe: 1. maziva ulja i 2. mazive masti.

– Maziva ulja se proizvode od baznih ulja i odgovarajućih paketa aditiva.

– Mazive masti se proizvode od baznih ulja, odgovarajućih paketa aditiva i ugušćivača.

Za sva maziva vredi pravilo: bazna ulja + odgovarajući paket aditiva = maziva ulja + ugušćivači = mazive masti

S obzirom na to da postoji više vrsta baznih ulja, paketa aditiva i ugušćivača za proizvodnju mazivih ulja i mazivih masti, navešćemo nekoliko osnovnih pojmova u vezi s tim komponentama.

Bazna ulja

Sva bazna ulja se mogu svrstati u četiri osnovne grupe:

– mineralna bazna ulja, koja se dobijaju rafinisanjem nafte. U ovu grupu spadaju naftenska i parafinska bazna ulja. Zavisno od svojih svojstava, koriste se za proizvodnju motornih, reduktorskih, turbinskih, kompresorskih i ostalih ulja i za proizvodnju mazivih masti.

– hidrokrekovana ulja dobijaju se daljim procesom hidrokrekovanja u kojem dolazi do transformacije nepoželjnih jedinica u poželjne ugljovodonične strukture. Najviše se koriste u proizvodnji modernih lakoprotočnih motornih ulja novije generacije.

– sintetička bazna ulja dobijaju se procesom hemijskih sinteza. Zbog svojih prednosti (visoka oksidaciona i termička stabilnost, niska isparljivost, niski sadržaj koksa, visoka tačka paljenja, niska tačka tečenja, dobra viskozno-temperaturna svojstva) primjenjuju se u proizvodnji modernih motornih ulja, kompresorskih i hipoidnih ulja, ulja za dvotaktne motore, tečnosti za kočnice i slično.

– biljna bazna ulja (ricinusovo, repično, pamučno, palmino i sl.) osnova su u proizvodnji maziva kad se zahteva čuvanje okoline od zagađivanja.